| |
|
| Sed ĉi-foje ĉio pasas bone. La triopo sidiĝas en la eta kafejo tuj post la sekurkontrolo. Taso da teo sufiĉas por anstataŭi matenmanĝon. Iu levas sian poŝtelefonon kaj fotas la famulojn. Aleksej Navalnij ankoraŭ trovas tempon aĉeti siberiajn dolĉaĵojn en kiosko. En la vico al la elirejo Ilja Agejev el Kazan rekonas lin kaj demandas, ĉu ankaŭ li rajtas kunfotiĝi. |
Mais cette fois tout se passe bien. Le trio s'assoit dans le petit café immédiatement après le contrôle de sécurité. Une tasse de thé suffit pour remplacer le petit-déjeuner. Quelqu'un prend son téléphone portable et photographie les célébrités. Alexeï Navalny trouve encore le temps d'acheter des bonbons sibériens dans un kiosque. Dans la file d'attente de la sortie, Ilja Agejev de Kazan le reconnaît et lui demande s'il est également autorisé à être photographié. |
| |
|
| – Kompreneble, diras Navalnij, kaj ridetas en la direkto de la poŝtelefono. |
– « Bien sûr », dit Navalny, et sourit en direction du téléphone portable. |
| |
|
| Agejev afiŝas la foton en la reto. En la buso al la aviadilo ankoraŭ pliaj homoj volas kunfotiĝi. |
Agejev poste la photo sur le net. Dans le bus jusqu'à l'avion, encore plus de gens veulent être photographiés. |
| |
|
| Laŭ la horaro flugo 2614 el Tomsk al Moskvo eku je 07.55 laŭ la loka horo. La kutima veturtempo estas kvar horoj kaj dudek minutoj. La triopo rezervis la lokojn D, E kaj F en vico 10. Ili sidas en la sama ordo kiel ĉiam: Aleksej Navalnij ĉe la fenestro, la gazetara sekretario Kira Jarmiŝ meze kaj Ilja Paĥomov ĉe la koridoro. Jarmiŝ malfermas libron, Paĥomov prenas siajn kapaŭskultilojn kaj Navalnij sian tekokomputilon. |
Selon l'horaire, le vol 2614 de Tomsk à Moscou décolle à 07h55, heure locale. Le temps de trajet habituel est de quatre heures et vingt minutes. Le trio a réservé les sièges D, E et F dans la rangée 10. Ils sont assis dans le même ordre que d'habitude : Alexeï Navalny à la fenêtre, l'attachée de presse Kira Yarmysh au milieu et Ilya Pakhomov au couloir. Yarmysh ouvre un livre, Pakhomov prend ses écouteurs et Navalny prend son ordinateur portable. |
| |
|
| Unue li plendetas, ĉar li maltrafis elŝuti novan filmon por spekti dum la flugo, sed poste li trovas sian ŝatatan usonan desegnitan serion Rick and Morty. Li ĝojiĝas, kiam la stevardino ne devigas lin fermi la komputilon por la ekflugo. Ŝi nur severe rigardas en lia direkto. |
Au début, il se plaint d'avoir raté le téléchargement d'un nouveau film à regarder pendant le vol, mais il découvre ensuite sa série de dessins animés américaine préférée Rick et Morty. Il se réjouit lorsque l'hôtesse de l'air ne l'oblige pas à éteindre l'ordinateur pour le décollage. Elle regarde juste dans sa direction avec sévérité. |
| |
|
| La aviadilo ekflugas je 08.01 laŭ la loka horo, dum Aleksej Navalnij spektas sian filmon. La ĉefpersono Rick Sanchez estas ekstreme inteligenta sed tute tro drinkema sciencisto, kiu kutimas aventuri en la spaco kun la 14-jara Morty. Navalnij ŝatas la filozofiajn sentencojn de Rick, ekzemple la jenan: ”La vivo estas risko. Se vi ne riskas, vi estas nur aro da molekuloj kaose kunmetitaj, drivantaj en la fluo de la universo.” |
L'avion décolle à 08h01 heure locale, pendant qu'Alexeï Navalny regarde son film. Le personnage principal Rick Sanchez est un scientifique extrêmement intelligent mais complètement ivre qui a l'habitude de s'aventurer dans l'espace avec Morty, 14 ans. Navalny aime les citations philosophiques de Rick, telles que : « Vivre c'est tout risquer. Sinon vous n'êtes qu'un morceau inerte de molécules assemblées au hasard qui dérivent partout où l'univers vous souffle. » |
| |
|
| Sed kiam li spektis dudek minutojn, Aleksej Navalnij subite eksentas, ke la filmo ne estas same amuza kiel kutime. Ĝi efektive tute ne ŝajnas amuza plu. Li povas pensi nur pri tio, ke li estas komplete kovrita de malvarma ŝvito. Io misas. Sed ne klaras kio. Ne la stomako, ne la koro, sed io evidente misas. |
Mais quand il l'a regardé pendant vingt minutes, Alexeï Navalny a soudainement senti que le film n'était pas aussi drôle que d'habitude. En fait, cela ne semble plus amusant du tout. Il ne peut que penser qu'il est complètement couvert de sueurs froides. Quelque chose ne va pas. Mais on ne sait pas quoi. Pas l'estomac, pas le cœur, mais quelque chose ne va manifestement pas. |
| |
|
| Ĉio iĝas nebula. Aleksej Navalnij flankenmetas la komputilon, turnas sin al Kira Jarmiŝ kaj diras ke li ne bone fartas. Li bezonas koncentriĝi je io. Ĉu ŝi ne povus paroli kun li? |
Tout devient brumeux. Alexeï Navalny met l'ordinateur de côté, se tourne vers Kira Yarmysh et dit qu'il ne va pas bien. Il doit se concentrer sur quelque chose. Ne pouvait-elle pas lui parler ? |
| |
|
| Ŝi komencas rakonti pri la libro kiun ŝi legas, kaj Aleksej Navalnij ŝajnas aŭskulti. Li kapjesas en la ĝustaj momentoj kaj faras demandojn. Sed mem li pensas ke ĉio iĝas nur pli nebula. Ŝia buŝo moviĝas, sed li ne plu vere komprenas, pri kio ŝi parolas. |
Elle commence à parler du livre qu'elle est en train de lire et Alexeï Navalny semble l'écouter. Il hoche la tête au bon moment et pose des questions. Mais lui-même pense que tout devient de plus en plus flou. Sa bouche bouge, mais il ne comprend plus vraiment de quoi elle parle. |
| |
|
| Ilja Paĥomov, kiu sidas ĉe la koridoro, surhavas la kapaŭskultilojn kaj dormetas de kiam la aviadilo ekflugis. Li vigliĝas kiam stevardo aliras kun la trinkaĵa ĉaro. Aleksej Navalnij unue pensas preni ion por trinki, eble tio helpos. Sed li tuj ŝanĝas opinion kaj petas ke Ilja kaj Kira lasu lin eliri. Li devas viziti la necesejon kaj lavi la vizaĝon per malvarma akvo por vidi, ĉu post tio li pli bone fartos. |
Ilya Pakhomov, qui est assis dans le couloir, porte des écouteurs et dort depuis le décollage de l'avion. Il se réveille lorsqu'un steward s'approche avec le chariot à boissons. Alexeï Navalny pense d'abord à prendre quelque chose à boire, peut-être que cela aidera. Mais il change immédiatement d'avis et demande à Ilya et Kira de le laisser sortir. Il doit aller aux toilettes et se laver le visage à l'eau froide pour voir s'il se sentira mieux après cela. |
| |
|
| – Certe, diras Ilja, kaj leviĝas. |
– « Bien sûr », dit Ilya, et il se lève. |
| |
|
| La necesejo troviĝas plej malantaŭe en la aviadilo. Aleksej Navalnij iras tien senŝue. Li fermas la pordon kaj lavas la vizaĝon. Ne helpas. Li lavas la vizaĝon refoje kaj sidiĝas sur la kovrilo de la necesseĝo por iom ripozi. |
Les toilettes sont situées à l'arrière de l'avion. Alexeï Navalny y va pieds nus. Il ferme la porte et se lave le visage. Cela n'aide pas. Il se lave à nouveau le visage et s'assied sur le siège des toilettes pour se reposer un peu. |
| |
|
| La vico ekster la necesejo komencas kreski. Fine Navalnij komprenas, ke li devas eliri dum li kapablas tion. Ŝajnas kvazaŭ iu estus elsuĉanta ĉian vivon el li, precize kiel la dementoroj en Harry Potter. Li sentas nenian doloron, simple la vivo estas malaperanta. |
La file d'attente devant les toilettes commence à s'allonger. Enfin Navalny comprend qu'il doit sortir tant qu'il en est capable. On dirait que quelqu'un lui aspire toute vie, tout comme les détraqueurs dans Harry Potter. Il ne ressent aucune douleur, la vie disparaît tout simplement. |
| |
|
| Li sukcesas malfermi la necesejan pordon, vidas ke en la koridoro staras vicego da malkontentuloj kaj ekpensas ke li verŝajne pasigis almenaŭ dek minutojn en la necesejo. Li bezonas helpon – li ne kapablos mem reiri al sia sidloko. Subite li aŭdas sin mem diri ion neatenditan: |
Il parvient à ouvrir la porte des toilettes, voit une rangée de personnes insatisfaites debout dans le couloir et pense qu'il a probablement passé au moins dix minutes dans les toilettes. Il a besoin d'aide - il ne pourra pas regagner sa place lui-même. Soudain, il s'entend dire quelque chose d'inattendu : |
| |
|
| – Mi estis venenita, mi mortas. |
– « J'ai été empoisonné, je meurs. » |
| |
|
| Li ankoraŭ havas tempon rimarki, ke la stevardo kiun li alparolis rigardas al li kun ironia rideto: ĉu la ulo estas freneza? Poste li falas surplanken en la kuireja spaceto malantaŭ la necesejoj, sentas ke li efektive estas mortanta, kaj aŭdas iun demandi: ”Ĉu estas io pri via koro?” |
Il a encore le temps de remarquer que l'intendant à qui il s'est adressé le regarde avec un sourire ironique : le type est-il fou ? Puis il tombe par terre dans l'espace de la cuisine derrière les toilettes, a l'impression qu'il est en train de mourir et entend quelqu'un lui demander : « Y a-t-il quelque chose à propos de votre cœur ? » |
| |
|
| Tuj alvenas pliaj homoj kiuj volas helpi. |
Immédiatement plus de gens arrivent qui veulent aider. |
| |
|
| – Sinjoro, ne svenu! |
– « Monsieur, ne vous évanouissez pas ! » |
| |
|
| Tio estas la lasta afero kiun aŭdas Aleksej Navalnij. Poste iĝas komplete silente. Ĉio malaperas. Ne doloras, ĉio nur malaperas. |
C'est la dernière chose qu'entend Alexeï Navalny. Ensuite, il devient complètement silencieux. Tout disparaît. Ça ne fait pas mal, tout disparaît. |
| |
|
| |
|
| La spaco por la civitana socio plu ŝrumpas, interalie pro la leĝoj pri la tiel nomataj eksterlandaj agentoj kaj nedezirataj organizaĵoj. Persekutoj, perforto kaj politike motivitaj juraj paŝoj kontraŭ defendantoj de homaj rajtoj kaj kontraŭ opoziciuloj estas oftaj. Ankaŭ persekutoj kontraŭ advokatoj kaj juristoj kiuj defendas homrajtajn defendantojn kaj opoziciulojn plioftiĝas. |
L'espace de la société civile continue de se rétrécir, en partie à cause des lois sur les soi-disant agents étrangers et les organisations indésirables. La persécution, la violence et les actions en justice à motivation politique contre les défenseurs des droits humains et contre les opposants sont monnaie courante. Les poursuites contre les avocats et les juristes défendant les défenseurs des droits humains et les opposants sont également en augmentation. |
| |
|
| (El raporto de la svedia ministerio de eksterlandaj aferoj pri homaj rajtoj, demokratio kaj principoj de la juroŝtato en Rusio, decembro 2019) |
(Extrait d'un rapport du ministère suédois des Affaires étrangères sur les droits de l'homme, la démocratie et l'état de droit en Russie, décembre 2019) |
| |
|